Hava kirliliğinden 29 bin kişi ölüyor

15 yıldır yazdığım çevre yazılarında kış mevsimine girildiğinde hava kirliliğini yazmak klasik bir hal aldı. Hele 18 Sivil Toplum Kuruluşu’nun oluşturduğu Temiz Hava Hakkı Platformu içinde yer alan TORAKS (Türkiye Göğüs ve Solunum Hastalıkları Uzman Doktorları)  Derneği üyesi Doç. Dr. Haluk Çalışır’ın Türkiye’de yılda 29 bin insanın hava kirliliğinden öldüğünü açıklaması üzerine daha sık yazılması gerekir. Bakın insan sağlığı uzmanı Doç. Dr. Çalışır neler diyor; “Hava kirliliği, sigara kadar sağlığa zarar vermektedir. Çok sayıda insan, hastalıklarının gerçek nedeninin hava kirliliği olduğunu bilmeden hastalanmakta ya da yaşamını yitirmektedir. Ülkemizde her yıl 2 bin 879’u kömürlü termik santral kaynaklı olmak üzere yaklaşık 29 bin insan, hava kirliliği nedeniyle yaşamlarını kaybetmektedir. Kömürlü termik santrallerden çevreye yayılan parçacık maddeler yüzlerce kilometre uzaklarda bile hastalıklara neden olabilmektedir. Hava kirliliği kalp, akciğer ve solunum yollarını etkileyerek  akciğer kanseri, mesane kanseri, felç, iskemik kalp hastalıkları, kalp krizleri, kalp yetmezliği,  kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) ve astım gibi hastalıklara sebep oluyor.  TORAKS Derneği hava kirliliğinin giderek toplumun sağlığını daha fazla tehdit ettiğinin bilinci ile yapılması planlanan 80 yeni kömürlü termik santralini önemli bir sağlık tehdidi olarak görmektedir” Dünya Sağlık Örgütü ise dünyada çevresel hava kirliliği nedeniyle 3 milyon 700 bin kişinin hayatını kaybettiğini açıklıyor.

HAVANIZIN KİRLENMESİNE İZİN VERMEYİN

Harvard Üniversitesi’nin İtalya’da yaşayan 2 bin kişi üzerinde yaptığı araştırmada fosil yakıtların yanmasıyla ortaya çıkan küçük parçacıkların kanın pıhtılaşarak beyne gitmesine sebep olduğunu ortaya çıkarmış. Bu parçacıkların kalp hastalıkları ve felç riskini arttırdığı biliniyor. Egzoz dumanı solunması sonucu akciğer dokusunda önemli hasarlar meydana geliyor. Bilim insanları, kan, kemik ve sinir sistemlerine zarar veren ağır metal kurşunun yol açacağı zararların telafisinin zor olduğunu belirtiyor. Environmental Health Perspectives dergisi kadınlarda yaygın olarak görülen meme kanserini egzoz gazlarının tetiklediği uyarıda bulundu. Araçlar çalıştığında egzozlarından havaya, karbonmonoksit, azotoksit  ve hidrokarbon gazlarıyla ağır metal kurşun karışıyor. Renksiz, kokusuz bir gaz olan karbonmonoksit kapalı ortamlarda zehirleyici, hatta ölüme yol açıyor. İzmir Çevre Müdürlüğü ciddi tedbirler almalı. Bacalarından siyah duman çıkan binaları İzmir Çevre İl Müdürlüğü’nün 0232-46133 77 telefonuna ve araçların egzozundan gaz kusan araçların plakalarını trafiğe bildirmeniz göreviniz olmalı.

Kömüre yok rüzgar ve güneşe var

Dünya Bankası, Avrupa Kalkınma Bankası ve Avrupa İmar Bankası, yenilenebilir enerji kaynaklarına desteği arttıracağını, kömürle ilgili yatırımlarını kesinlikle desteklemeyeceklerini açıkladı. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ile Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporları fosil yakıtların (odun, kömür, doğal gaz, petrol ) dünyaya verdiği zararları ortaya açıkça koyuyor da ondan. Raporlarda, kömürün hava kirliliğinin yanı sıra iklim değişikliğine neden olan en tehlikeli yakıt olduğu vurgulanıyor. İçerdiği yüksek miktardaki karbon nedeniyle termik santrallerde kömür kullanmak en çok karbondioksit kirliliğine yol açan enerji üretim şekli olarak gösteriliyor. Dünya Kaynakları Enstitüsü’nün (WRI) yayınladığı ‘Küresel Kömür Risk Değerlendirmesi’ raporunda dünya üzerinde çalışılan 1200 kömür santralinin iklimlerin değişmesi bakımından büyük tehlike oluşturduğunu belirtiyor. Tüm dünyada kömür santrallerinden sadece bir yılda 8 milyar ton karbondioksit salımı atmosfere karışıyor. Dünya Rüzgâr Enerjisi Konseyi, dünyadaki rüzgar enerjisinin kullanımı halinde karbon salımını yılda 1,5 milyar ton azalacağı açıklanıyor