İlk okulda öğrendiğimiz bir çocuk şarkısıdır o; Kalk artık sabah oldu, Sütçü köşeyi döndü, der, Bütün lambalar söndü diye de devam eder. Ben de sizlerle olduğum bu ilk günde, ilk besinimiz olan sütü anlatmak istedim.
Sağlıklı bir hayat geçirebilmek için nasıl beslenmeliyizin cevaplarını sizlere sunuyor olmak benim için çok güzel bir duygu. İçinizde güzel duygular oluşturmak çok mühimdir bu hayatta, çünki çekip gittiğimizde ardımızda kalanlardır onlar. Ben emekli bir diyetisyenim. Hayatın devamlılığında ilk koşul olan beslenme gerekliliği, mesleğimi de özel bir yere taşıyor.. Bugün doğumdan sonraki ilk yiyeceğimiz olan sütten bahsetmek istiyorum. Anne sütünün üstünlüklerine artık hepimiz vakıfız. Bebeğin henüz tam gelişmemiş olan sindirim sisteminin özelliklerine en uygun besin olmasının yanında, hastalıklara karşı bağışıklık desteği veren bir gıdadır anne sütü. Anne sütü sonrasında, değişik hayvanların sütü de gerektiğinde bebeklik dönemi de dahil olmak üzere, çocukluk çağında vede insanın tüm yaşamı boyunca kullanılmıştır. Hayvanların sütü insan beslenmesinde çağlar boyunca kullanılmıştır ! Fakat her ne olduysa son zamanlarda hayır kullanmayın sakın ha deniyor.
Ne olduğu belli aslında. Zamanında ülkemize süt verimi fazla diye sokulan Hollanda ineklerinden kaynaklı bir durum söz konusu. Bu ineklerin sütlerindeki kazeinin formu biraz değişik. Kazein bir süt proteinidir. İnsanda sindirimi zor olan bir protein türü. Bu ineklerin yani monotofon cinsi ineklerin sütünün kazeini daha da zor sindiriliyor. Bu nedenle keçi yahut koyun sütü tercih sebebimiz olmalı diyoruz. Elbette tercihteki tek sebep bu değil. Koyun ve keçilerin besiciliğinin yapılmayıp otlatılmaları sayesinde, sütleri de otomatik olarak doğal olmuş oluyor. Doğal besin günümüzde altın değerinde olan bulunmaz bir nimet.
Hayatın pek çok gizi geçmişte saklı duruyor. Bu nedenle geçmişi hafife almanın bedeli büyük oluyor. Ben geçmişi bir ağacın kökleri, şimdi şu anı gövdesi, yakın geleceği dalları, uzak geleceği ise yaprakları olarak görüyorum. Toplumlara zarar vermenin, en kolay ve mümkün olan yolu, kökleri ile irtibatını kesmekten geçiyor. Durum beslenme konusunda da farklı değil. Her milletin geleneksel bir beslenme tarzı vardır. Bu tarz binlerce yıllık bir birikimle oluşmuştur ve de oluşurken eminim ki, ihtiyaca binaen, birçok ayıklanmaya ve birçok eklemelere maruz kalmıştır. Bu binlerce yıllık beslenme alışkanlıkları, o yörenin insanlarının, o beslenme tarzına bedenlerinin genetik uyumunu da eklemiştir. Bu sebeple toplumların beslenme alışkanlıklarını fazla değiştirmemek gerekir. İşte bu sebeplerle Çin'de şu kullanılıyor şu şöyle faydalı, Amerika'da da bu kullanılıyor, bu da böyle faydalıyla bu işleri düzenlemeye kalkmak yanlış bir tutumdur.
Bilimin beslenme konusunda bugün bulunanlar olarak önümüze çıkardığı pek çok bilgi, aslında çağlar öncesinden bilinen bilgilerdi, fakat bilinçli olarak bizlere unutturuldu. Şu an işlerine geldiğini yeni bulunmuş bilgiler olarak önümüze koyup sunum yapıyorlar. Oysa ki bunların pek çoğu İbni Sinanın ve cağdaşlarının ortaya koyduğu bilgilerdir. Ben, geleneksel beslenmenin doğruluğuna inanırım. Yaşantımın her anında, bu inancımın doğruluğunun ispatlarını, gözlemledim. Uzunca bir zamandır süt ve türevlerine karşı büyük bir karalama kampanyası yürütülüyor. Sütümüzü elimizden almak isteyenler var. Oysa ki; süt ve türevleri insan beslenmesinden çıkarıldığında sistemimiz çöker. Beslenmemizde kalsiyumu başka hiçbir besinden ihtiyacımız oranında karşılayamayız.Süt ve türevleri beslenmede yoksa dişlerimize ve iskelet sistemimize baybay çekeriz. Ayrıca, sütün içinde beyin için gerekli olan lesitin sifingosin, sifingomiyelin fosfolipitleri de vardır. Bunlar ise, bebeklerin, çocukların beyin gelişimi için önemlidir !
Bunun yanında süt ve diğerleri ( yoğurt, peynir, çökelek, kefir, keş gibi ) yemek kültürümüzde pek çok yemeğin içine girer. Bir besin maddesi yemeklerin içinde ne kadar çok yer alıyorsa, onunla ne kadar çok yiyecek yapılıyorsa, biliniz ki o derecede faydalı ve zararsız bir besindir. Türk mutfağının, birçok sütlü ve yoğurtlu çorbası, pek çok sütlü yoğurtlu çörekleri, çeşit çeşit peynirli çökelekli börek, gözleme ve pideleri vardır. Peynirli künefesi, sütlacı, tavuk göğsü tatlısı, keşkülü, muhallebisi, kazan dibisi, sütlü irmik helvası ve elbette benimde bilmediğim daha neleri neleri.
Çağlar boyunca insanlar, bu yiyeceklerle beslenerek sağlıklı yaşamış. Şimdi tu kaka deniyor? Neden deniyor acaba? İnsanlara kalsiyum tableti kullandırmak için olabilir mi ? Bebeklerde de hazır ticari mamalara tevessül edilmesini garantiye almak gereklidir elbette… Bu söylemimden ticari mamalara top yekün karşı olduğum sonucunu çıkarmasın kimse aman ha. Elbette bu mamalar bebekler için özel formülasyonlar ancak yokluklarında da bebeklerin normal beslenmesi sağlanabilir ve de sağlanırken süt kullanılabilir. Bebek ve çocuk beslenmesinden sütü çıkardılar maalesef. Süte bir nevi zehir muamelesi yapılıyor. Muhallebi, sütlü çorba vermeye korkar olduk. KORKMAYIN. Kansızlık yapıyormuş, kalsiyum demirin emilimini engelliyormuş ! Sütteki, yoğurttaki kalsiyum yiyeceklerin içindeki demirin emilmesini engellemez, olumsuz etki yapmaz. Kansızlık da yapmaz. Eğer kişi de kansızlık varsa ve doktor demir ilacı vermişse, ilaçtaki demirin emilmesini evet engeller. Bu nedenle demir ilacı kullanılan öğünde süt, yoğurt ve peynir tüketilmemelidir.
Son olarak diyorum ki, beyti kebaptaki ve İskender kebaptaki yoğurt etin içindeki demirin emilmesini engellemez. Keza kebap üstüne yenen sütlaçta engellemez.
Yiyenlere afiyet olsun. Sütünüzü tanıdık bildik bir sütçüden alın. Ocakta kaynamaya başlayınca, saat tutup onbeş dakika kaynatın akabinde soğuk suya oturtun. Soğuyunca buzdolabına kaldırın. Üç gün boyunca rahat rahat kullanın. Süt ve türevlerini beslenmemizden çıkarıp, bütün lambaları söndürmeyelim diyorum. Gelecek yazımda kahvede buluşacağız inşaAllah diyor sevgilerimi sunuyorum.
Dyt. Güner Erbay
İnstagram: erbay.guner
YORUMLAR