Otomotivciler sahte yedek parça ile mücadele ediyor
EGEOLAY/İzmir Ticaret Odası (İZTO) ev sahipliği ve Ege Otomotiv Derneği (EGOD) öncülüğünde Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği’nin (OSS) Üye Buluşmaları İzmir’de yapıldı. İZTO’da yapılan toplantıda ‘merdiven altı üretim’ olarak adlandırılan sahte yedek parça üretimi ile mücadele ön plana çıktı.
Editör: Ege Olay
28 Kasım 2023 - 15:20
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği’nin (OSS) yürüttüğü faaliyetlerin anlatıldığı bölümün ardından sektöre dair sorunlar ve çözüm önerileri masaya yatırılarak sektör üyelerinden öneri ve talepler dinlendi.
Toplantı sonrası bir değerlendirme yapan OSS Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özçete, sektörün en büyük probleminin imitasyon yani sahte yedek parça üretimi olduğunu söyledi. Türkiye’de ulusal ve uluslararası bir çok yedek parça üreticisinin faaliyet gösterdiğini söyleyen Özçete, “Sektörün en temel problemi marka yedek parçaların imitasyonunun yani sahtesinin çok fazla üretiliyor oluşu. Bu durum haksız rekabetin önünü açmasının ötesinde uluslararası firmaların Türkiye’ye karşı bakış açısına da olumsuz etkiliyor. Diğer taraftan bu ürünler sahte olduğu için kayıtsız, faturasız, vergisiz olarak piyasaya sürülüyor. Orijinal ürün ülkeye vergi kazandırırken, merdivenaltı üretilen ürünler ise ülke ekonomisine zarar veriyor. Sektör olarak bununla mücadele etmek için ihbar hattı da oluşturduk. Tüm gücümüzle bu sahtecilikle mücadele ediyoruz” diye konuştu.
Torun: “Sahte parça nedir daha iyi anlatmalıyız”
EGOD Yönetim Kurulu Mehmet Torun ise sektör temsilcilerin yedek parça kavramını son tüketiciye daha etkili anlatması gerektiğini söyledi. Tüketicilerin çoğunluğunun yedek parçaları orijinal ve yan sanayi olarak kategorize ettiklerini, “yan sanayi parça kötüdür” diye bir algının olduğuna işaret eden Torun, “Halbuki Yedek parçalar 3 gurupta kategorize edilir. Orijinal yedek parçalar, eşdeğer yedek parçalar ve muadil yan sanayi yedek parçalar. Bir araç yaklaşık on iki bin bileşenden oluşur ve ana üretici tüm parçaları kendi bünyesinde üretemez. Zaten buna gerek de yoktur çünkü dünya üzerinde gerekli standartları sağlayabilecek ar-ge ve yatırımı yapmış fabrikalar vardır. Sektörün mücadele ettiği sorun OEM olarak adlandırılan orijinal yedek parçayı markasıyla, ambalajıyla sahte olarak üretilip piyasaya sürülmesidir. OEM parça ile eşdeğer yedek parça başka bir şey, orijinal parçanın sahtesinin, imitasyonunun üretilmesi başka bir şey. Tüketici için asıl büyük risk çakma diye tabir edilen bu imitasyon ve taklit ürünlerdedir. Genellikle OEM ve OES ambalajında görünseler dahi farklılıklar vardır ve çoğu denetimsiz ve kayıtsız merdiven altı diye tabir edilen yerlerde üretilir” dedi.
“Kazaların önemli bölümü sahte parçalardan”
Bu problemin sadece Türkiye’nin değil Dünya’nın bir problemi olduğunu anlatan Torun, şöyle konuştu: “Trafik kazalarının sebebi temelde üç guruptadır. Şoförden kaynaklanan kazalar, yol(zemin) kaynaklı kazalar veya araçtaki arızadan kaynaklı kazalar. Araçtaki arızadan kaynaklı kazaların yüzde 80’inin sebebi ise taklit yedek parça yüzündendir. Türkiye’de son 10 yılda 11 milyondan fazla trafik kazası gerçekleşti ve bu kazalar sonucu 60 bin civarı insan hayatını kaybetti, 3.5 milyon insan yaralandı veya sakat kaldı. Dünyada trafik kazalarında hayatını kaybeden 1.3 milyon insanın yüzde 95’i ikinci ve üçüncü dünya ülkesi vatandaşı. Çünkü bu ülkelerde orijinal yedek parça son derece pahalı. Bu da merdiven altına yönelimi artırıyor. Ancak söz konusu insan hayatı, bu sebeple bu konuda hukuki olarak ciddi düzenlenmelerin acil olarak yapılması gerekiyor” dedi.
Ucuz ve soluk ambalajlı ürünlere dikkat
Tüketicilerin belirli bir geçmişe sahip güvenilir ve bilindik mağazalardan mümkünse bizzat kendilerinin yedek parçayı faturasını da alarak edinmelerinin en doğrusu olduğunu dile getiren Torun, “Tüketicilerin çok büyük çoğunluğu taklit yedek parça satın aldıklarını bilmez. Bunları gerçek üründen ayırt etmek genellikle zordur, ancak neyin sahte olabileceğini tespit etmek için yapabileceğiniz birkaç şey vardır. İmitasyon ürünler hemen her parça için üretilmekte ancak çoğunluğunu debriyaj setleri ve volanlar, eksantrik setleri ve poryalardan oluşturmaktadır. Tüketicilerin aynı marka ürün için ortalama piyasa fiyatının yüzde 20 daha altında aldıkları fiyat tekliflerine şüphe ile yaklaşmaları gerekmektedir. Bunların sahte olma olasılığı çok yüksektir Ambalajdaki yazım hataları veya kullanılan fontlarda farklılık veya ambalajın zayıf malzemeden üretilmiş olması, soluk veya markanın kullandığı renklerden farklı ambalajlar diğer bir ayırıcı özelliktir. Bazı OES markaları kendi internet sayfalarında hologram etiketi ile ürünün orijinalliğini sorgulamanıza olanak sağlarlar. Şüpheye düştüğünüzde imalatçı firmayla veya derneğimizle iletişime geçin ve parçayı onlara sorun” diye konuştu.
Toplantı sonrası bir değerlendirme yapan OSS Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özçete, sektörün en büyük probleminin imitasyon yani sahte yedek parça üretimi olduğunu söyledi. Türkiye’de ulusal ve uluslararası bir çok yedek parça üreticisinin faaliyet gösterdiğini söyleyen Özçete, “Sektörün en temel problemi marka yedek parçaların imitasyonunun yani sahtesinin çok fazla üretiliyor oluşu. Bu durum haksız rekabetin önünü açmasının ötesinde uluslararası firmaların Türkiye’ye karşı bakış açısına da olumsuz etkiliyor. Diğer taraftan bu ürünler sahte olduğu için kayıtsız, faturasız, vergisiz olarak piyasaya sürülüyor. Orijinal ürün ülkeye vergi kazandırırken, merdivenaltı üretilen ürünler ise ülke ekonomisine zarar veriyor. Sektör olarak bununla mücadele etmek için ihbar hattı da oluşturduk. Tüm gücümüzle bu sahtecilikle mücadele ediyoruz” diye konuştu.
Torun: “Sahte parça nedir daha iyi anlatmalıyız”
EGOD Yönetim Kurulu Mehmet Torun ise sektör temsilcilerin yedek parça kavramını son tüketiciye daha etkili anlatması gerektiğini söyledi. Tüketicilerin çoğunluğunun yedek parçaları orijinal ve yan sanayi olarak kategorize ettiklerini, “yan sanayi parça kötüdür” diye bir algının olduğuna işaret eden Torun, “Halbuki Yedek parçalar 3 gurupta kategorize edilir. Orijinal yedek parçalar, eşdeğer yedek parçalar ve muadil yan sanayi yedek parçalar. Bir araç yaklaşık on iki bin bileşenden oluşur ve ana üretici tüm parçaları kendi bünyesinde üretemez. Zaten buna gerek de yoktur çünkü dünya üzerinde gerekli standartları sağlayabilecek ar-ge ve yatırımı yapmış fabrikalar vardır. Sektörün mücadele ettiği sorun OEM olarak adlandırılan orijinal yedek parçayı markasıyla, ambalajıyla sahte olarak üretilip piyasaya sürülmesidir. OEM parça ile eşdeğer yedek parça başka bir şey, orijinal parçanın sahtesinin, imitasyonunun üretilmesi başka bir şey. Tüketici için asıl büyük risk çakma diye tabir edilen bu imitasyon ve taklit ürünlerdedir. Genellikle OEM ve OES ambalajında görünseler dahi farklılıklar vardır ve çoğu denetimsiz ve kayıtsız merdiven altı diye tabir edilen yerlerde üretilir” dedi.
“Kazaların önemli bölümü sahte parçalardan”
Bu problemin sadece Türkiye’nin değil Dünya’nın bir problemi olduğunu anlatan Torun, şöyle konuştu: “Trafik kazalarının sebebi temelde üç guruptadır. Şoförden kaynaklanan kazalar, yol(zemin) kaynaklı kazalar veya araçtaki arızadan kaynaklı kazalar. Araçtaki arızadan kaynaklı kazaların yüzde 80’inin sebebi ise taklit yedek parça yüzündendir. Türkiye’de son 10 yılda 11 milyondan fazla trafik kazası gerçekleşti ve bu kazalar sonucu 60 bin civarı insan hayatını kaybetti, 3.5 milyon insan yaralandı veya sakat kaldı. Dünyada trafik kazalarında hayatını kaybeden 1.3 milyon insanın yüzde 95’i ikinci ve üçüncü dünya ülkesi vatandaşı. Çünkü bu ülkelerde orijinal yedek parça son derece pahalı. Bu da merdiven altına yönelimi artırıyor. Ancak söz konusu insan hayatı, bu sebeple bu konuda hukuki olarak ciddi düzenlenmelerin acil olarak yapılması gerekiyor” dedi.
Ucuz ve soluk ambalajlı ürünlere dikkat
Tüketicilerin belirli bir geçmişe sahip güvenilir ve bilindik mağazalardan mümkünse bizzat kendilerinin yedek parçayı faturasını da alarak edinmelerinin en doğrusu olduğunu dile getiren Torun, “Tüketicilerin çok büyük çoğunluğu taklit yedek parça satın aldıklarını bilmez. Bunları gerçek üründen ayırt etmek genellikle zordur, ancak neyin sahte olabileceğini tespit etmek için yapabileceğiniz birkaç şey vardır. İmitasyon ürünler hemen her parça için üretilmekte ancak çoğunluğunu debriyaj setleri ve volanlar, eksantrik setleri ve poryalardan oluşturmaktadır. Tüketicilerin aynı marka ürün için ortalama piyasa fiyatının yüzde 20 daha altında aldıkları fiyat tekliflerine şüphe ile yaklaşmaları gerekmektedir. Bunların sahte olma olasılığı çok yüksektir Ambalajdaki yazım hataları veya kullanılan fontlarda farklılık veya ambalajın zayıf malzemeden üretilmiş olması, soluk veya markanın kullandığı renklerden farklı ambalajlar diğer bir ayırıcı özelliktir. Bazı OES markaları kendi internet sayfalarında hologram etiketi ile ürünün orijinalliğini sorgulamanıza olanak sağlarlar. Şüpheye düştüğünüzde imalatçı firmayla veya derneğimizle iletişime geçin ve parçayı onlara sorun” diye konuştu.
YORUMLAR