Küresel gıda sektörüne 'Made in Türkiye' damgası

2023’te 3,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı ve Yönetim Kurulu Üyeleri’nin katıldığı toplantıda; 2023’te yapılan faaliyetler, 2024 hedefleri ve yeni yol haritası paylaşıldı.  Açıklanan rakamlara göre; Türkiye geneli hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatı geçen yıla oranla yüzde 8 artışla 12,5 milyar dolara ulaşırken, İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nin (İHBİR) 12 aylık ihracatı ise bir önceki yıla oranla yüzde 14 oranında artış ile 3,6 milyar dolar olarak gerçekleşti.

‘YILI BÜYÜME İLE KAPATTIK’

Değirmencilik ile pastacılık ürünleri, Bitkisel yağlar, Yağlı tohumlar ve meyveler, Diğer gıda müstahzarları, Şeker ve şeker mamulleri, Hububat ve bakliyat, Baharatlar, Kakaolu mamuller alt sektörlerinin yer aldığı ve 2024 itibarıyla toplam üye sayısının 4 bin 728'e ulaştığı İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nde (İHBİR) 2023 yılı içerisinde; 3 milli katılım fuarı, 1 Info stant katılımı, 39 firma ziyareti, 11 farklı ülke ile 13 alım heyeti organizasyonu, 4 teknik eğitim programı, AYTOP ve Mega Center ihracat eğitim seminerleri, Global Pulse Confederation Programı, Saha ziyaretleri programları, Aşure ve makarna günü etkinlikleri çalışmalarına imza atıldı. Eksikler ve yaşanan sorunlarla ilgili Ticaret ve Tarım Bakanlıkları ile yapılan görüşmelerde bazı sorunların çözüldüğünü, bazılarının ise 2024 yılında çözüme kavuşturulacağını belirten Taycı, genel olarak Ticaret Bakanlığı ile ihtiyaçlar doğrultusunda yapılan görüşmelerden hızlı dönüş aldıklarını belirtti. 2023 yılında otoritenin tarıma vermiş olduğu teşvik ve desteklerle birlikte, iklimin de verimli olmasından dolayı rekoltenin yüksek olduğu bir yıl geçirdiklerini belirten Taycı, geçen yıl hem tarım ürünlerinde hem de işlenmiş ürünlerde yılı büyüme ile kapattıklarını kaydetti.

İHRACATTA ARTIŞIN TEMEL SEBEPLERİ

2023 yılında ihracattaki artış nedenlerini sıralayan Taycı, “Birincisi iklim şartlarının iyi olmasından dolayı yüksek rekolte, ikincisi pazar çeşitliliğimizin geniş olması, üçüncüsü Türkiye'nin coğrafi konumu ve dördüncüsü ise son 15 yıllık periyotta özellikle işlenmiş tarım ürünleri sektörümüzde Ar-ge'yi, inovasyonu ve makina ekipmana yapılmış olan yatırımlar sebebiyle dünya pazarında işlenmiş tarım ürünlerinde 'Made in Türkiye' imajının her geçen gün gelişmesi.” olarak ifade etti.

“TAHIL KORİDORU’NDAN 32,5 MİLYON TON TAHIL TAŞINDI”

Türkiye'nin Rusya ve Ukrayna ile hem siyasi hem de ticari diyalog ilişkisi içinde olduğunu ifade eden Taycı, her iki ülke ile hem ithalatın hem de ihracatın devam ettiğini belirtti. Yaklaşık 32,5 milyon ton tahılın İstanbul Boğazları ve Türkiye'nin aracı olduğu tahıl koridoru vasıtasıyla dünyaya ulaştırıldığını belirten Taycı, “Dünyaya bu ürünlere ulaşım ve aynı zamanda uygun fiyatla ulaşım noktasında verilen çok büyük bir hizmetti. Birçok ülkenin savaş sonrası uyguladığı ambargo sonrasında Rusya'nın önemli tedarik merkezlerinden bir tanesi Türkiye oldu. Bu durum çok daha yeni iş imkanları ve fırsatlar yarattı. Türkiye'nin yürütmekte olduğu diplomasi ve Türk insanının başarılı girişimleriyle önemli bir ticaret fırsatına dönüştü.” ifadelerini kullandı.

Taycı özellikle iklim şartları ile rekoltenin yüksek olmasından kaynaklı mevcut pazarların birçoğunda ihracat artışlarının göründüğünün altını çizdi.

“ÇALIŞACAK ELEMAN BULAMIYORUZ”

Türkiye'de bahsedilen yüzdelerde bir işsizlik sorununun olmadığını, iş beğenmezlik sorunun olduğunu kaydeden Taycı, “Bugün, gıda şirketlerinde hem direkt tarımda hem de işlenmiş tarım ürünlerinde baktığımız zaman çok ciddi bir çalışan sıkıntısı var. Buralarda her türlü elemana ihtiyaç var ve çalışacak kişi bulamıyoruz. İnsanların çalışma beklentileri değişti tulum, önlük giyerek iş yapmak istemiyorlar. Dolayısıyla istihdam ile ilgili açıklanan yüzdelerin gerçekten realiteyi gösterdiğini düşünmüyoruz. Tam kapasite çalışamadığımız için az ve verimsiz üretim gerçekleştiriyoruz.” dedi

“FİNANSA ULAŞILABİLİR FAKAT DOKUNULMAZ”

2023 yılında yaşanan başlıca sorunların arasında finansa ulaşım olduğunun altını çizen İHBİR Başkanı Taycı, “Yılın ilk döneminde finansa ulaşım noktasında çok ciddi sıkıntılarımız vardı. Son çeyreğe doğru bankalar kredi musluklarını gevşetmeye başladılar. Ancak, bu sefer de faizlerle ilgili çok ciddi artışlar oldu. Yani, finansa ulaşılabilir fakat dokunulamaz hale geldi. Sektörümüzün özellikle ihracata yönelik ciddi bir yatırım iştahı ve ihtiyacı var. Üretici ve ihracatçıya yönelik bir takım cazip kredi şartlarının ve koşullarının oluşmasını temenni ediyoruz. Uygun faizlerle, daha uzun vadelerle yatırım imkanlarının sağlanması bekliyoruz.” dedi

OTORİTEDEN TEŞVİK VE DESTEK TALEBİ

Mevcut kur seviyesinin üretici ve ihracatçının en büyük sorunlarından bir tanesi olduğunu vurgulayan Taycı, “Otoritenin şu anda uygulamakta olduğu ekonomik kanunları, kuralları ve sıkı ekonomi politikasını, sayın bakanımız Mehmet Şimşek'in yönetmekte olduğu politikaları da destekliyoruz. Şunu da belirtmemiz gerekiyor ki kur, enflasyonun çok ciddi gerisinde kaldı. Artan mavi ve beyaz yaka ücretlerinden, diğer genel giderlerden dolayı artan maliyetler karşısında ihracatta fiyat tutturmakta ciddi manada zorlanıyoruz. Bu da bizim rekabetimizi ciddi anlamda düşürüyor. Bir taraftan da kurun üzerindeki baskıyı da anlayabiliyoruz. Burada da enflasyonu yönetmek açısından verilen bir mücadele var. Bizim en azından şöyle bir talebimiz var. ‘Üretici ve ihracatçıya, yapmış olduğu ihracatın karşılığında gelen bedele yönelik özel bir kur uygulaması yapılabilir mi?’ ‘Personel ücretleriyle ilgili birtakım ilave teşvikler verilebilir mi?’ SGK primlerinin desteklenmesi veya kullanmakta olduğumuz enerji giderlerimizle ilgili destekler talep ediyoruz. Yurt dışında mal satabilmemiz için daha rekabetçi olmamız gerekiyor. Enflasyon oranından dolayı artan maliyetlerin fiyatlarımıza yansıması ve kurun, bunun çok altında kalması nedeniyle yaşanan sıkıntılarımız var. İhracatta uzun yıllardan beri tutunmakta olduğumuz pazarlarda raflardaki yerimizi kaptırmak istemiyoruz. Fakat, buralarda pazarı korumak konusunda ciddi anlamda zorlanıyoruz. Hatta karlılık noktasında artık tamamıyla negatif fiyatlamalar yapabiliyoruz. Burada otoriteden üretici ve ihracatçıya yapmış olduğu ihracat payı doğrultusunda verilebilecek her türlü teşvike ihtiyacımız var.” dedi.

2024’TE İHRACAT HEDEFİ 14 MİLYAR DOLAR

2024 yılında ihracat hedefinin 14 milyar dolar olduğunu vurgulayan Taycı, İHBİR tarafında ise 4 milyar dolarlık bir hedef belirlediklerini duyurdu. 2023 yılında birçok faaliyete imza attıklarını, 2024 yılında da ihracatta yeni rekorlar kırmak için gerekli destek ve teşviklerle ticaret heyetleri, fuarlar, satın alma heyetleri, sektörel ziyaretler gibi birçok organizasyon gerçekleştireceklerini duyurdu.

HEDEF PAZARLAR AMERİKA, AFRİKA VE UZAK DOĞU

Amerika ve Afrika kıtası başta olmak üzere Uzak Doğu pazarlarına odaklanacaklarını belirten Taycı, 2023 yılında yaşanan deprem, küresel gıda enflasyonu ve korumacılık kararlarına rağmen yılı rekor bir artışla tamamladıklarını kaydetti. Taycı sözlerini şöyle sürdürdü; “İHBİR olarak 2024 yılında tüm üyelerimizle birlikte, bavullarımız sürekli hazır vaziyette, ürün sattığımız her kıtaya olabildiğince çok görüşme ve ziyaret faaliyetleri noktasında karar aldık.”